پخش زنده
امروز: -
رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی گفت: فضای علوم انسانی دچار سیاست زدگی است و بعضی جناحهای سیاسی به دنبال استفاده ابزاری از دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی علوم انسانی به نفع خود هستند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حجت الاسلام رضا غلامی، رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در نشست خبری هفتمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی و ششمین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی که امروز دوشنبه ۱۵ آبان برگزار شد گفت: زمانی میتوان به تحول بنیادین امیدوار بود که فضای علوم انسانی در کشور زنده و با نشاط و رقابت برای نقد و نوآوری ملموس باشد.
وی افزود: برای تحول بنیادین باید اشراف لازم از سوی استادان و محققان نسبت به نظریات جدید جهانی وجود داشته باشد و گفتگوهای آزاد علمی میان صاحبان نظریههای متفاوت چه در داخل و چه در سطح جهانی در حد بالایی انجام بگیرد.
رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی ادامه داد: واقعیتی که نمیتوان آن را نادیده گرفت این است که سرمایه گذاری پژوهشی به ویژه در زمینه تحول در علوم انسانی بسیار اندک و چه بسا در حد صفر است.
حجت الاسلام غلامی گفت: باید از مسئولان پرسید که سهم بودجه پژوهش علوم انسانی از کل بودجه پژوهش کشور چقدر است؟ چرا دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی علوم انسانی بودجه چندانی برای فعالیتهای پژوهشی و پیراپژوهشی ندارند؟ امروز گاهی صندوق حمایت از پژوهشگران یا حمایت معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور و بنیاد نخبگان از استعدادهای برتر و نخبگان علوم انسانی حمایت میشود، اما این حمایتها و حد و اندازه آنها بیشتر شبیه یک شوخی است.
وی با اشاره به اینکه فضای علوم انسانی دچار سیاست زدگی است، افزود: بعضی از جناحها به دنبال استفاده ابزاری از دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی علوم انسانی به نفع خود هستند و به همین دلیل، نه تنها آزاداندیشی در دانشگاهها کم شده است بلکه سایه نگاههای امنیتی بر سر استادان علوم انسانی دیده میشود.
رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی مساله دیگر در بحث تحول در علوم انسانی را به تصمیماتی که برای ارتقاء علوم انسانی گرفته میشود، مرتبط دانست و ادامه داد: خیلی از این تصمیمات، نه توسط متخصصان درجه یک این عرصه گرفته میشود و نه از پختگی کافی برخوردار است. این مطلب بارها و به درستی تکرار شده که مهندسین یا متخصصان علوم پایه با نهایت احترامی که برایشان قائل هستم، درک درست و عمیقی از علوم انسانی ندارند و معمولا رفتار تحقیر آمیز و مخربی با این علوم دارند.
حجت الاسلام غلامی، منطق آیین نامه ارتقاء اعضای هیات علمی را متناسب با عقلانیت حاکم بر علوم انسانی ندانست و افزود: این آیین نامه ناقدپرور و نوآور پرور نیست و علوم انسانی را به شدت سطحی و کم عمق کرده است. برخی از بزرگان مشهور فلسفه در دنیا، بعد از ۲۰ سال یا در مواردی بیشتر، مطالعه و تأمل عمیق، تازه توانستند یک نظریه تحول آفرین ارائه کنند. دانشمندان ما در علوم انسانی و اسلامی زمانی میتوانند نوآوری کنند که با آنها مانند کارمند ادارات رفتار نشود.
وی اظهار کرد: من زمانی که در اوائل دهه ۸۰ دبیر هیات حمایت از کرسیهای نظریه پردازی بودم، آن زمان به مسئولان میگفتم تا زمانیکه بستر طبیعی و مساعد و شوق انگیز برای نظریه پردازی وجود نداشته باشد، برگزاری کرسیهای عرضه نظریه فایده زیادی ندارد، اما همکاران من ترجیح دادند به جای ایجاد بسترهای نظریه پردازی، کرسیهای ارزیابی نظریاتی که وجود ندارد را تاسیس کنند!
حجت الاسلام غلامی روند اصلاح و تقویت آیین نامه ارتقاء را نیز غلط دانست و گفت: بعضی مسئولان عملگرای ما، نه فقط از علوم انسانی چیز چندانی نمیدانند، بلکه حاضر نیستند صورت مساله را عمیقاً درک کنند. ما اخیراً یک متن ۸۰ صفحهای درباره نقد و ارزیابی آیین نامه ارتقاء برای مسئولین فرستادیم، اما آن مقام مسئولی که میخواست درباره آیین نامه یک کاری انجام دهد، به من گفت که من حتی یک جمله هم از این متن مفصل شما نتوانستم برای درج در آیین نامه پیدا کنم! من دوست داشتم به ایشان بگویم، ما نجار یا خیاط نیستیم. کار ما کار عمیق فکری است. اول آن ۸۰ صفحه را دقیق مطالعه کن و درباره محتوای آن تعمق کافی داشته باش تا تدریجاً متوجه بشوی اشکال کار کجاست، بعداً به طور طبیعی راه برای اصلاح آیین نامه باز خواهد شد.
وی اضافه کرد: بنده قبلا هم عرض کردهام که ارتباط دستگاههای تصمیم ساز و تصمیم گیر با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی برای حل مسائل خودشان بسیار کم است یا مراجعات به آنان، بیشتر جنبه تشریفاتی و تزئینی دارد. این عدم مراجعه و نداشتن مساله جدی علمی به فقدان جریان پیدا کردن حکمرانی علمی در ایران برمی گردد. در طرف مقابل، دانشگاهها هم انگیزه چندانی برای حل مبتکرانه مسائل کشور ندارند و این مشکل به فضای مرده و بی رمق علوم انسانی و کمبود انگیزه در دانشگاه بر میگردد.
رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی با اشاره به اینکه طی ۱۵ سال گذشته تلاشهای زیادی برای تحول علوم انسانی انجام شده است، افزود: من حقیقتاً، عملکرد مجمع عالی علوم انسانی اسلامی با دست خالی چه در توسعه فکر علوم انسانی اسلامی و چه در گفتمان سازی در این ساحت را قابل دفاع میدانم، اما معتقدم مادامی که این رفتارها با تحول در علوم انسانی هست، حرکت تحولی جلو نخواهد رفت و در حد مقدمه چینی باقی خواهد ماند.
حجت الاسلام غلامی گفت: کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی به منزله یکی از توابع مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و البته به عنوان یک کنگره غیر دولتی، تا الان بیش از ۷۰۰ مقاله علمی خوب در ۱۶ رشته اصلی علوم انسانی عرضه کرده است و این، کار کمی نیست. این ۷۰۰ مقاله که اغلب با داوریهای سخت پذیرفته شده است، امروز به منبع علمی قابل توجهی برای محققان و دانش پژوهان این عرصه تبدیل شده است.
وی ادامه داد: ما در کنار برپایی کنگره، متون علمی گوناگونی را منتشر کردهایم که امروز از آنها به عنوان متن آموزشی یا کمک آموزشی استفاده میشود. یکی از مزیتهای فعالیت علمی کنگره علوم انسانی اسلامی، توجه جدی به نقد و تضارب آراء است. چه تضارب آرا با موافقان این علوم و چه مخالفان این علوم و در این ۱۵ سال، آغوش خودمان را به روی نقدهای عالمانه باز کردیم و حتی در برگزاری نشستهای نقد علوم انسانی اسلامی پیشقدم شدیم.
رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی اظهار کرد: همکاری با محققان دنیای اسلام یکی دیگر از اقدامات کنگره علوم انسانی اسلامی بوده است به طوریکه موفق شدیم علاوه بر شناسایی محققان برجسته در زمینه علوم انسانی اسلامی در نقاط گوناگون دنیا، با برخی از آنها رابطه علمی برقرار کنیم. امیدوارم کنگره هفتم نیز کنگرهای ممتاز در جهت تکمیل راهی باشد که از ۱۵ سال پیش آغاز شده است.
حجت الاسلام غلامی در ادامه در خصوص اینکه چرا موضوعات مهمی همچون اربعین در مقالات تبیین نمیشود گفت: هر ادیب و معمار و هرکسی که فعال سیاسی است تکیه گاه خود را در مباحث علمی پیدا میکند. در موضوع غزه نظریه روابط بین الملل اسلامی از همین کنگرهها بیرون آمد. موضوعاتی که از کنگرهها بیرون میآید موضوعات سنگینی برای جامعه است و باید حلقههای میانی در این بین بحثهای سنگین را به جامعه پیوند دهند.
غلامی اضافه کرد: در دنیا فیلسوف هم زیاد داریم، اما وقتی متون آنها را میخوانیم شاید بگوییم عجب مطلب سنگینی است. همیشه بین فلسفه و جامعه حلقههایی است که میتوانند این فلسفهها ونظریهها را به زندگی مردم وارد کنند بنابراین نمیشود انتظار داشت هر مقاله که در علوم انسانی اسلامی تولید میشود به زودی در جامعه نمود داشته باشد.