استارت آپ ها؛ بستری مناسب برای رقابتی کردن اقتصاد کشور

پژوهش خبری صدا وسیما: شاید اگر تا چند سال پیش کسی از استارت‌آپ‌ها و نقش آن در آینده اقتصاد یک کشور سخن می‌گفت، کمتر کسی به ذهنش خطور می­ کرد که در این مدت کسب ­و کارهای نوپا و فعالیت ­های اقتصادی موبایل محور به یکی از بازیگران اصلی اقتصاد جهان و ایران تبدیل شوند. چراکه این کسب ­وکارها باعث شد معاملات حاکم بر بازار کشور بهم بخورد و به عنوان عاملی برای رقابتی کردن بازار انواع کالا و خدمات تبدیل شوند. به گونه ­ای که عملکرد کارآفرینان و استارتاپ‎های کشور نشان می‌دهد که تاکنون 3800 شرکت در این راستا تشکیل شده‌ و 60 هزار میلیارد فروش و 450 میلیون دلار صادرات[1] داشته ­اند و ایران، با تولید 98% داروهای بیوتکنولوژی؛ جزء بیشترین استارت­ آپ ­های بیوتکنولوژی در خاورمیانه است[2].

از سوی دیگر طبق آخرین گزارش منتشرشده از «موسسه کارآفرینی و توسعه جهانیGEI 2018»[3] رتبه ایران در میان ۱۳۷ کشور جهان به ۷۲ رسیده که نسبت به سال گذشته ۱۳ رتبه ارتقا یافته است. در واقع ایران با این صعود  خود توانست اکوسیستم کارآفرینی خود را نسبت به سال قبل ارتقا داده و از لحاظ بهبود اکوسیستم کارآفرینی جزو ۱۰ کشور برتر دنیا قرار بگیرد که جایگاهی بالاتر از کشورهایی چون ایتالیا، لهستان، کانادا، ایرلند و کره جنوبی است. همچنین ایران در بین کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا هم توانسته با ۳ پله صعود در جایگاه یازدهم قرار بگیرد.

هرچند کارشناسان بر این باورند که استارت‌آپ‌ها هرچقدر هم موفق و با اطمینان در بازار کسب‌وکار قدم بردارند، اما بررسی موفقیت آنها در شرایط کنونی کار درستی نیست، چراکه آنها در ابتدای تولد و دگردیسی قرار دارند و تا رسیدن به قله موفقیت مراحل مختلفی را باید در پیش بگیرند.

در این میان بررسی چند و چون از چالش­ های محیطی استارتاپ ­ها با توجه به روند توسعه آن در کشور حاکی از آن است که تامین مالی و سرمایه ­گذاری مخاطره پذیر، مهم­ترین معضل برسر راه این کسب و کارها است؛ به نحوی که ۳۲.۱ درصد این چالش­ ها را شامل می ­شود. در همین حال ۱۴.۲ درصد چالش­ ها به کمبود مهارت و نیروی انسانی متخصص، ۱۴.۶ درصد به مسائل حقوقی و قانونی و ۱۱.۳ درصد نیز به عدم وجود همکاری ­های بین سازمانی مربوط می ­شود. از سوی دیگر ۱۰.۴ درصد چالش کسب و کارهای نوپا در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات مربوط به شرایط نامناسب دسترسی به بازار، ۲.۳ درصد مربوط به چالش زیرساخت فنی، ۵.۲ درصد مربوط به مسائل فرهنگی و اجتماعی و ۹.۹ درصد مربوط به ضعف سیاستگذاری­ های دولت[4] است.

بنابراین با در نظر گرفتن مزیت ­های و چالش­ های ایران در حوزه استارت­ آپ ­ها ضروری است هم دولت برای برای بهبود روابط اقتصادی و ورود به بازار سایر کشورها به ویژه کشورهای منطقه سیاست­گذاری مناسبی اتخاذ و اجرا کند و هم سایر بازیگران این حوزه در این خصوص تلاش لازم را انجام دهند.

از این رو به نظر می­ رسد برای توسعه و پیشرفت این حوزه بهتر است افراد صاحب سرمایه که در داخل کشور کم هم نیستند بتوانند بر روی آن ایده­ ها سرمایه­ گذاری کنند که با این اقدام هم خطر نفوذ دشمن به گلوگاه ­های حساس اقتصادی و فناورانه کشور محدود شود و هم سود هنگفت ایده­ پردازی و اجرای ایده در داخل کشور ایجاد می­ شود که این امر کمک بسیاری به رشد جایگاه فن آورانه کشور که مدنظر رهبر انقلاب در سند چشم انداز 20 ساله بوده است نیز فراهم می ­کند و از آنجایی که مسئولان بارها از لزوم رهانیدن از وابستگی به اقتصاد نفتی هم سخن به میان آوردند؛ لذا در این خصوص بسیاری از کارشناسان و دولت­مردان معتقدند که شرکت­ های دانش بنیان و استارت ­آپ­ ها می ­توانند کمک شایانی به وضعیت فعلی اقتصاد کشور داشته باشند و حتی این شرکت­ ها از ستون­ های مستحکم اقتصاد مقاومتی محسوب شوند.

اما با این همه آینده فعالیت استارت آپ ­ها در ایران با اما و اگرهای بسیاری مواجه است که باید کارشناسان و متخصصان این حوزه برای رفع آن توجه ویژه نشان دهند.

پژوهش خبری // زهره دانشمندی

 ---------------------

1- سورنا ستاری، "صادرات 450 میلیون دلاری محصولات دانش بنیان به 60 کشور جهان"، وب سایت علمی تحلیلی کسب و کارهای نوپا، 11/6/97

[2]- باشگاه خبرنگاران جوان؛ سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری در مراسم اختتامیه بیست و نهمین المپیاد جهانی زیست شناسی ۲۰۱۸

[3] - موسسه کارآفرینی و توسعه جهانی، 13 آذر 96

[4]- سهم 6 درصدی استارت آپ­های ایرانی از بازار جهانی، 10/6/96